Wat weet jij over zorg mijden?
Soms houden mensen zorg af, terwijl ze die wel nodig hebben om ergere gezondheidsklachten te voorkomen. Herken jij de signalen en weet je hoe je het best kunt handelen om zorgmijders toch te helpen? Doe de test!
(scroll naar beneden voor de resultaten)
1. Patiëntenfederatie Nederland deed in 2022 onderzoek naar zorg mijden. Hoeveel procent van de 9.219 onderzoekdeelnemers meed zorg vanwege de kosten?
- 3%
- 10%
- 14%
- 21%
2. Wat zijn de belangrijkste oorzaken van zorgmijding door volwassenen jonger dan 65 jaar waarmee je als verpleegkundige of verzorgende in de eerste lijn te maken kunt krijgen?
- Te veel instanties die zich los van elkaar met één persoon bemoeien.
- Crimineel gedrag, extreme teruggetrokkenheid, middelengebruik.
- Niet nakomen van afspraken, verwaarlozing, wantrouwen richting hulpverlening.
- Geen netwerk, stille armoede, co-morbiditeit.
3. De presentiebenadering helpt jou als zorgprofessional om toch in contact te komen met zorgmijders. Wat is de basis van deze aanpak?
- Zoek aansluiting bij de cliënt en stem daar je zorg op af.
- Werk met een concreet plan vanuit ‘aanwezig zijn’.
- Heb aandacht voor de zorgvrager.
4. Jan is 73 jaar en alcoholist. De praktijkondersteuner huisarts wil een afspraak maken voor een gesprek bij hem thuis. Bij welk(e) antwoord(en) moeten alarmbellen rinkelen?
- “Het komt me vandaag niet goed uit. Kunnen we een andere afspraak maken?”
- “Ik sta op het punt van weggaan. Ik bel later terug.”
- “Het gaat prima met me. Mijn kinderen zorgen goed voor me.”
- Antwoord B en C.
5. Welke vraag kun je het best stellen aan een patiënt van 70 die er onverzorgd uitziet?
- “Hoe gaat het met u?”
- “Ik zie dat u er onverzorgd uitziet. Kunt u me vertellen hoe dit komt?”
- “Ik zie dat u er wat onverzorgd uitziet. Kunt u vertellen hoe het met u gaat?”
- “Ik denk dat het niet goed met u gaat. Klopt dit?”
Antwoorden
- 3%
- 10%
- 14%
- 21%
Het goede antwoord is: D.
Ruim één op de vijf mensen (21%) uit het Zorgpanel van Patiëntenfederatie Nederland heeft in 2022 zorg gemeden of uitgesteld omdat ze de zorgkosten niet zelf konden betalen. Dat blijkt uit onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland naar de (stapeling van) zorgkosten van mensen die zorg nodig hebben.
Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat zorgkosten een grote invloed hebben op andere financiële keuzes die mensen in hun leven moeten maken en dus naast hun gezondheid ook de kwaliteit van leven beïnvloeden. Aan het onderzoek deden 9.219 mensen mee.
- Te veel instanties die zich los van elkaar met één persoon bemoeien.
- Crimineel gedrag, extreme teruggetrokkenheid, middelengebruik.
- Niet nakomen van afspraken, verwaarlozing, wantrouwen richting hulpverlening.
- Geen netwerk, stille armoede, co-morbiditeit.
Het goede antwoord is: C.
Wanneer volwassenen jonger dan 65 jaar zorg mijden, komt dat vooral door het niet nakomen van afspraken, verwaarlozing van zichzelf en/of wantrouwen richting hulpverlening.
Crimineel gedrag, extreme teruggetrokkenheid en/of middelengebruik zijn de meest voorkomende risicofactoren die kunnen leiden tot zorgmijding onder jongeren (18-).
Geen netwerk, stille armoede en/of co-morbiditeit zijn vaak de oorzaken van zorg mijden onder ouderen (65+).
- Zoek aansluiting bij de cliënt en stem daar je zorg op af.
- Werk met een concreet plan vanuit ‘aanwezig zijn’.
- Heb aandacht voor de zorgvrager.
Het goede antwoord is: A.
De presentiebenadering, ook wel presentietheorie, is er vooral op gericht om allereerst met iemand in contact te komen. Het gaat hierbij om ‘aansluiten’: dat betekent dat je niet alleen maar bezig bent met de nodige fysieke hulp en zorg.
Je bent ook alert op wat mensen nog méér nodig hebben, zoals erkenning, waardering, gezien en gehoord worden. Je hebt geen oordeel, blijft trouw en aandachtig. Ook als er geen problemen of oplossingen zijn.
In de praktijk betekent dat bij zorgmijders dat je de tijd neemt om contact te leggen. Daarna ga je op zoek naar de zorgvraag achter de zorgvraag (die de zorgmijder dus niet stelt).
- “Het komt me vandaag niet goed uit. Kunnen we een andere afspraak maken?”
- “Ik sta op het punt van weggaan. Ik bel later terug.”
- “Het gaat prima met me. Mijn kinderen zorgen goed voor me.”
- Antwoord B en C.
Het goede antwoord is: D.
Antwoorden B en C zijn ontwijkende antwoorden. Een signaal dat meneer mogelijk zorg afhoudt.
Antwoord A geeft aan dat de zorgvrager openstaat voor een gesprek over zijn gezondheid. Hij wil immers meteen een nieuwe afspraak maken.
- “Hoe gaat het met u?”
- “Ik zie dat u er onverzorgd uitziet. Kunt u me vertellen hoe dit komt?”
- “Ik zie dat u er wat onverzorgd uitziet. Kunt u vertellen hoe het met u gaat?”
- “Ik denk dat het niet goed met u gaat. Klopt dit?”
Het goede antwoord is: B.
Op de overige vragen kan de patiënt een antwoord geven waardoor de patiënt, als die dat zou willen, zorg kan mijden.
Stappenplan en video
Het Kennisinstituut V&VN heeft bij de richtlijn ‘Signaleren en omgaan met zorgmijding in de eerste lijn’ onder meer een stappenplan voor het benaderen van zorg mijdende cliënten samengesteld.
Bekijk ook de video ‘Omgaan met zorgmijding: hoe kom je tóch in contact en waar moet je op letten?’
Word lid en praat mee!
Samen met 105.000 leden maken we ons als beroepsvereniging sterk voor professionalisering van de beroepen verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Leden horen, zien en helpen; dat is waar we als V&VN voor staan. Wil jij invloed hebben op hoe jouw beroep zich ontwikkelt? Word lid van V&VN.
