Historisch College FNI
Het Florence Nightingale Instituut opende in 1998 zijn deuren als het Nationaal Museum Verpleging in Verzorging in Angerlo. In 2002 verhuisde het museum naar het Witte Huis in Zetten. Sinds 2014 is het museum, onder de naam Florence Nightingale Instituut (FNI), als eerste én enige museum in het Nederlands museumregister volledig digitaal. Per januari 2020 is het FNI samengegaan met V&VN.
Het online-museum (FNI.nl), stimuleert verpleegkundig historisch onderzoek en fungeert als spil in het netwerk van betrokken verpleegkundig- en medisch historici. Het belangrijkste doel van het museum is het borgen en uitdragen van de geschiedenis van de verpleging en verzorging in Nederland.
Rubriek FNI in V&VN Magazine
In V&VN Magazine belichten wij regelmatig een bijzondere episode uit de geschiedenis van de verpleging en verzorging. Bijvoorbeeld een belangrijke gebeurtenis, of het leven van een inspirerende verpleegkundig leider. Deze prachtige verhalen illustreren we met foto’s en afbeeldingen van objecten uit onze rijke erfgoedcollectie. Het doel? Laten zien wat we zoal kunnen leren van onze eigen geschiedenis!
Deze artikelen zijn eerder in V&VN Magazine verschenen:
'Werken aan het front' Over verpleegkundige Adrie Schipper (1875-1954)
'Vrouw met een visie' Over verpleegkundige Kitty Verbeek (1919-2007)
'Doortastend aan het werk in de frontlinie' Over de tuberculosebestrijding (1900-1960)
'Aktiegroep Willem streed voor moderne opleiding'
'Strijdlustig tegen machtige structuren' Over hoogleraar Anneke van den Bergh-Braam (1927-2014)
'Elsje Finck (1919-2001) zette in Suriname verpleegkunde op de kaart'
Hoe seksuele gezondheid in enkele decennia steeds meer bespreekbaar werd
De eerste lichting verplegingwetenschappers: 'Ik wilde altijd weten: waaróm doe je iets?'
Verpleegkundige Addy Camper (1941) pakte de regie: 'Trots? We deden het gewoon'
Tentoonstellingen
Op FNI.nl lanceren wij regelmatig nieuwe tentoonstellingen over de geschiedenis van de verpleging en verzorging. Heb jij ideeën voor een nieuwe tentoonstelling? Of mis je iets op de website? Laat het ons weten via fni@venvn.nl!
Onze recente tentoonstellingen:
Onderzoek naar de geschiedenis van de wijkverpleging
Sinds 2022 werkt Mia Vrijens als historicus-onderzoeker bij V&VN en voor het Historisch College FNI. Dit is mede mogelijk gemaakt door Stichting Else. Mia doet in deze functie specifiek onderzoek naar de geschiedenis van de wijkverpleging binnen de museumcollectie van het Historisch College FNI, en daarbuiten. Voor V&VN verzorgt ze publiekshistorische publicaties over de wijkverpleging voor verscheidene sociale-mediakanalen en voor (historische of verpleegkundige) vakbladen. Daarnaast assisteert Mia FNI-conservator Hugo Schalkwijk in zijn werkzaamheden.
In 2024 werkte Mia met name aan een oral history-project met als doel (mondelinge) verhalen van wijkverpleegkundigen aan de museumcollectie van FNI toe te voegen. Dit onderzoek werd gefinancierd met een Museumbeurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Activiteitenkalender geschiedenis wijkverpleging
Ontdek de veelzijdige impact van wijkverpleegkundigen op onze samenleving in het jubileumjaar 2025. Zo worden dit jaar de start van het kruiswerk 150 jaar geleden en de oprichting van het Groene Kruis 125 jaar geleden uitgelicht en diverse interessante activiteiten georganiseerd. Kom ook en leer meer over de rijke geschiedenis van de wijkverpleging!
- Vrijdag 21 maart Lezing ‘Kruiswerk als toekomst van de gezondheidszorg [én vrouwenarbeid] in Nederland’ door Mia Vrijens op jaarcongres 'De Moderne Tijd 2025: 'Toekomst in de Lage Landen, 1780-1940'
- Mei tot november 2025 Mini-expositie van de vele ontwerpen die illustrator Dick Bruna maakte ter promotie van activiteiten van het Groene Kruis. Van de eerste schetsen tot de definitieve affiches, van deelnamekaarten tot suikerzakjes. De expositie is te zien in het gereconstrueerde atelier van Dick Bruna in het Centraal Museum Utrecht.
- Woensdag 25 juni, 10.00-11.30 uur Herplaatsing van het kunstwerk ‘Ei’ in Bunnik. 'Ei', speciaal ontworpen voor de Nationale Kruisverenging, werd in 1981 voor het hoofdkantoor geplaatst. Een jaar later werd aan de Van Zijldreef 'Spelende kinderen' onthuld. 'Spelende kinderen' was net als 'Ei' een geschenk van het Koningin Juliana Fonds aan de gezamenlijke kruisverenigingen. Start van de openbare bijeenkomst op 25 juni bij kunstwerk ‘Spelende Kinderen’ aan de Van Zijldreef en daarna gezamenlijk naar kunstwerk ‘Ei’ aan de Laan van Broekhuijzen. Historicus Mia Vrijens houdt daar een korte voordracht.
- Zaterdag 13 en zondag 14 september Open Monumentendag. Invulling volgt.
- Zondag 14 september Classic Car-tocht in Zuidoost-Drenthe langs woon- en werkgebieden van zuster Engel (Weiteveen), zuster Swart (Westerbork) en zuster Vos (Zweeloo). Nadere informatie volgt.
- Woensdag 8 oktober, 12.30-17.00 uur Het jaarlijkse FNI-symposium in het Nederlands Openlucht Museum te Arnhem. Aanmeldlink volgt.
- Zaterdag 11 t/m zondag 19 oktober Museumweek. Lancering van de (online) tentoonstelling 'Wijkverpleging: verhalen uit de wijkpraktijk' n.a.v. het NWO-Museumbeursproject.
- Oktober Maand van de Geschiedenis. Invulling volgt.
Foto: Tableau vivant ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het Groene Kruis (FNI-collectie).
Het Historisch College FNI
Hugo Schalkwijk, conservator, heeft de dagelijkse leiding over het museum. Hij wordt hierin bijgestaan door historicus-onderzoeker Mia Vrijens en het Historisch College. Dat college bestaat uit toonaangevende verpleegkundigen, historici en erfgoedspecialisten en vormt de spil in een kennisnetwerk omtrent de geschiedenis van de verpleging en verzorging. Het College gaat actief de samenwerking aan met andere organisaties zoals Stichting Historisch Verpleegkundig Bezit, Stichting Else, Stichting Zuster Vernede, Rijksmuseum Boerhaave en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Naast het college ondersteunen vrijwilligers en stagiaires het museum FNI.nl.
Leden van het Historisch College FNI:
- Dr. Pieterbas Lalleman, voorzitter (verpleegkundige, lector leiderschap bij Fontys Hogescholen)
- Prof. dr. Manon Parry (hoogleraar medische geschiedenis VU, assistent professor publieksgeschiedenis UvA)
- Em. Prof. Petrie Roodbol (verpleegkundige, emeritus-hoogleraar verplegingswetenschappen)
- Drs. Bart Grob (conservator biologie en geneeskunde, Rijksmuseum Boerhaave)
- Drs. Mireille Hoffmann (verpleegkundige, Promovenda geschiedenis RU, docent verpleegkunde HAN)
- Drs. Hanna Pennock (senior adviseur Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
- Drs. Jet Spits (publiekshistoricus, historisch onderzoeker Leiderschap in de Verpleegkunde bij Fontys Hogescholen)
Nieuwsarchief
- Hugo Schalkwijk over 40 jaar verplegingswetenschap: 'Verleden als inspiratiebron voor de toekomst', februari 2024.
- Prof. dr. Manon S. Parry benoemd tot eerste hoogleraar geschiedenis van de verpleging en verzorging, oktober 2023.
- Hugo Schalkwijk te gast bij Publieke Tribune over de veranderende rol van de verpleegkundige, juni 2023.
- Johan Lambregts en Hugo Schalkwijk bij Spraakmakers NPO Radio 1 over verpleegkundigen tijdens de aids-pandemie, mei 2022.
- Wij zijn het geheugen van de verpleegkunde! Een interview met Hugo Schalkwijk in TvZ.
- Pieterbas Lalleman bij Spraakmakers NPO Radio 1 over de UMC stakingen, oktober 2021.
- Gaan witte jasjes van applaus naar gedwongen spuit? Volkskrant 20 september, 2021.
- Aan het werk! Interview in VPRO Gids.
- Hugo Schalkwijk uitgeroepen tot jonge historicus van het jaar 2020.
- Is deze crisis een aanzet naar duurzame waardering?
- Leren van geschiedenis met het Historisch College FNI.
Samen maken we de zorg beter. Word lid!
Wij zijn de verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten van Nederland. Verenigd in V&VN zetten we ons in voor (kennis)ontwikkeling en het versterken en positioneren van onze beroepen. Wil jij zeggenschap over jouw vak? Sluit je dan bij V&VN aan! Met ruim 100.000 leden vormen we één krachtige stem. Van de werkvloer tot in politiek Den Haag.
