Wat weet jij van duurzame voeding?

A. Een voedingspatroon met extra eiwitten uit dierlijke bronnen, zoals vlees en zuivel. Dit dieet is gericht op het halen van persoonlijke gezondheidsdoelen.

B. Een voedingspatroon dat gezond is voor de mens én onze planeet. Het gaat uit van de 80/20-regel: je eet 80 procent plantaardige en 20 procent dierlijke producten.

C. Een volledig plantaardig voedingspatroon. Hierdoor zijn minder land en water nodig voor de productie van voedsel.

Het goede antwoord is: B.

Het Planetary Health Diet is een voedingspatroon dat goed is voor de gezondheid van de mens. Het ondersteunt ook de duurzaamheid van onze planeet. Het dieet is ontwikkeld op initiatief van non-profitorganisatie EAT Foundation en het medische vakblad The Lancet.

In het EAT-Lancet-rapport staan aanbevelingen van wetenschappers voor een gezond en duurzaam dieet: het Planetary Health Diet. Dat houdt in dat 80 procent van onze dagelijkse voeding plantaardig is. Denk aan granen, bonen, groenten en fruit. 20 procent bestaat uit dierlijke producten, zoals vlees, vis of eieren.

Deze 80/20-verhouding helpt de algehele gezondheid van de mens te verbeteren. Ook helpt het Planetary Health Diet de ongelijke verdeling van voedsel in de wereld te verminderen en de CO2-uitstoot die vrijkomt bij de productie van voedsel te verkleinen.

Zo houden we het meest rekening met wat de aarde aankan en dragen we bij aan het terugdringen van klimaatverandering en een verlies van biodiversiteit.

A. Een AVG’tje: 2 grote aardappels, 2 grote opscheplepels bloemkool, 2 lepels kaassaus, 1 grote gehaktbal en 1 eetlepel jus.

B. Een lasagne: Italiaanse roerbakgroenen, volkoren lasagnebladeren, 500 gram gehakt en 100 gram geraspte kaas.

C. Een Indiase curry: 2 grote opscheplepels zilvervliesrijst, 3 grote opscheplepels gemixte groenten, 100 gram kip, currykruiden, 1 opscheplepel kikkererwten en handje cashewnoten.

Het goede antwoord is: C.

Een Indiase curry sluit het best aan bij de 80/20-verhouding volgens het Planetary Health Diet. Deze maaltijd bevat een grote hoeveelheid plantaardige voeding (rijst, groenten, kikkererwten, noten) en een kleine portie van een dierlijk product (kip).

De maaltijden die worden genoemd in antwoorden A en B bevatten in verhouding te veel dierlijke producten.

Door de gehaktbal te vervangen door een vleesvervanger voldoet de maaltijd met aardappelen en bloemkool wél aan de 80/20-regel.

A. “Eet zo min mogelijk vlees en junkfood. Dat is veel beter voor uw hart.”

B. “Ik kan u recepten geven om meer groenten te eten.”

C. “Wat zijn voor u de voordelen van vlees eten? En wat zijn voor u de nadelen?”

Het goede antwoord is: C.

Door je patiënt te vragen naar de voor- en nadelen van vlees eten, creëer je ambivalentie. Dit betekent dat je positieve én negatieve gevoelens of gedachten over het eten van vlees aanmoedigt. Hierdoor maak je je patiënt bewust van tegenstrijdigheden in zijn opvattingen of gedrag.

Zo wil meneer Van Dijk zijn gezondheid verbeteren, maar óók rood vlees en junkfood blijven eten. Dit inzicht kan hem aanmoedigen om gezonde voeding te overwegen, zonder dat jouw advies dwingend overkomt.

Tip: op sommige momenten staan patiënten méér open voor gedragsverandering en leefstijladviezen. Bijvoorbeeld bij een afwijkende testuitslag, wanneer een ziekte is vastgesteld, of als een naaste ziek is geworden. Dit zijn teachable moments.

Zo’n leermoment kun je ook samen met de zorgvrager creëren door zijn emoties, zelfbeeld en risicoperceptie te bespreken. Snapt hij wat de gezondheidsrisico’s zijn als hij zijn gedrag niet zou aanpassen?

Vervolgens kun jij, eventueel samen met andere zorgverleners, de patiënt aanzetten tot ander gedrag. Bijvoorbeeld door hem te motiveren en vaardigheden aan te leren en door zijn vertrouwen in een goede uitkomst te vergroten.

A. Plants for Joints, een onderzoek onder patiënten met reuma en artrose.

B. Plants for Hearts, een onderzoek onder patiënten met hart- en vaatziekten.

C. Plants for Sugar, een onderzoek onder patiënten met diabetes.

Het goede antwoord is: A.

Plants for Joints (planten voor gewrichten) is een Nederlands wetenschappelijk onderzoek. Onderzocht is wat de effecten kunnen zijn van een plantaardig voedingspatroon bij mensen met reuma en artrose.

Uit het onderzoek bleek dat het eten van plantaardige voeding een positief effect heeft op de klachten en mobiliteit van deze patiënten. Het onderzoek vormde de basis van een effectief en duurzaam leefstijlprogramma voor mensen met diverse aandoeningen.

Plants for Hearts en Plants for Sugar zijn geen bestaande Nederlandse studies. Wel is voor patiënten met hart- en vaatziekten en patiënten met diabetes genoeg wetenschappelijk bewijs gevonden dat plantaardige voeding een positief effect kan hebben op het voorkomen en terugdraaien van atherosclerose (aderverkalking), hypertensie (hoge bloeddruk), hart- en vaatziekten, diabetes en kanker.