Column stomaverpleegkundige: de dagelijkse praktijk (3)

Deze keer eens een bestuurslid aan het woord die uit de thuiszorg komt. Jarenlang was het bestuur samengesteld uit alleen maar collegae vanuit de ziekenhuizen. Nu sinds alweer bijna 3 jaar is gelukkig ook de grote tak van de thuiszorg vertegenwoordigd in het bestuur; ik werk als stomaverpleegkundige in de thuiszorg bij Meander groep.

Nieuws

In ons streven naar constante kwaliteitsverbetering m.b.t. stomazorg heb ik hier ook nog wat te melden. In de provincie Limburg hebben we een bijzonder project opgezet- provinciebreed- aangaande kwaliteitsverbetering. Hierover binnenkort meer via de gebruikelijke communicatiekanalen.

Stomazorg in de thuiszorg

In de thuiszorg komen we veelal de stomadragers tegen die vanuit de stomapoli hun begeleiding hebben of hebben gehad en dan soms zelfstandig zijn in hun stomazorg, echter ook vaak nog ondersteuning nodig hebben van de thuiszorg. Lang niet alle stomadragers volgen het advies vanuit de richtlijn om eens per jaar de stomapoli te visiteren, zo ook deze mevrouw.

Deze stomadrager heeft al meerdere jaren een colostoma en in de loop van de jaren heeft zij een parastomale hernia ontwikkeld, lange tijd zonder ondersteuning van steunbandage. Via de buurvrouw waar wij thuiszorg leveren werd door mevrouw op enig moment contact gezocht met mij als stomaverpleegkundige.  Als dit een eenmalig bezoek is dan kunnen we dit declareren op preventie in de wijk. Zijn er meerdere bezoeken nodig zoals in deze casus dan stellen we een indicatie, zodat de zorg vergoed kan worden. Het indiceren wordt gedaan door verpleegkundigen die hiervoor een extra scholing gevolgd hebben.  Ik ben zelf ook  indiceerder.

Bij mijn eerste kennismakingsbezoek vertelde mevrouw dat ze eerder een wel een schriftelijke uitnodiging had gekregen voor een jaarlijkse check-up. Ze was  destijds niet tevreden over de begeleiding vanuit de stomapoli en had er daarom voor gekozen om niet te gaan. 

Ook was mevrouw zeer bang om buitenshuis te gaan omdat ze een familielid verloren had aan het coronavirus, maar had wel de wens om weer buitenshuis te komen nu ze alleenstaand was.

Het kwam eigenlijk heel goed uit voor mevrouw dat wij per toeval zorg aan het leveren waren bij de buren. Ze wist dat ze ook terecht kon bij de medisch speciaalzaak, maar had dit niet gedaan. Navraag leverde op dat mevrouw bij hun bekend stond als een klant met een heel eigen mening.

Wat ik bij mevrouw aantrof bij dit bezoek was een gigantische hoeveelheid proefverpakkingen van nagenoeg alle stomamateriaal fabrikanten. Het actuele probleem was volgens mevrouw dat ze sinds enkele weken regelmatig lekkages had terwijl ze voorheen vrij was geweest van lekkages.

Een hele uitdaging dus!

Zorgvraag achterhalen

Allereerst moest ik nu zien te achterhalen waardoor deze lekkages ontstonden; wat dus het probleem was waardoor deze lekkages veroorzaakt werden. Bij doorvragen bleek dat mevrouw sinds 2 maanden ook flink in gewicht was toegenomen. Door het verdriet om het recente verlies van haar man was ze enorm veel gaan eten. Bij het bekijken van de stoma zag ik dat de  stoma nu vlak op huidniveau lag en nog net niet verzonken was. Gezien haar veranderde buikvorm heb ik de opening van de huidplaat gecheckt: deze was nog wel goed.

Mevrouw maakte nog steeds gebruik van een vlakke huidplaat met tweedelig systeem, eendelig kon ze niet verdragen. Volgens haar eigen opgave omdat ze een supergevoelige huid zou hebben. En natuurlijk had mevrouw  zelf de oplossing: ze had wederom een fabrikant die nog niet eerder geleverd had benaderd voor een proefpakket.

Stoma-verpleegkundige interventies

Nadat ik mevrouw wist te overtuigen dat steeds andere materialen aanvragen die niet voor haar geschikt waren, toch echt de totaal verkeerde wijze was om haar probleem met de lekkages aan te pakken ging ze akkoord dat ik samen met haar ging uitzoeken wat voor haar in de nieuw ontstane situatie nu voor haar het best geschikte materiaal zou zijn.

Haar doel is dat ze weer kon deelnemen aan het dagelijkse leven zonder lekkages - functioneringsgericht voorschrijven dus. Ik heb gekeken naar kenmerken van de stoma en de huid,  en factoren zoals handfunctie.  We kwamen uit op een convex plaat met tweedelig systeem van merk x. Gezien de beperkte handfunctie was dit het meest gebruiksvriendelijk voor haar.

Wat betreft de steunbandage:  de bestaande band was veel te klein geworden en omdat mevrouw nooit een nieuwe had aangevraagd ook al behoorlijk oud. Daarom heb ik deze opnieuw voor haar besteld. Ook bleek dat mevrouw een kennistekort had wat betreft het gebruik van de steunbandage, deze werd namelijk staande omgedaan.  Daarom heb ik mevrouw opnieuw instructie gegeven en ook zelf laten voordoen zodat ik zeker wist dat ze het nu wel goed deed.

Evaluatie

Ik heb met mevrouw een vervolgafspraak gemaakt en zag haar opnieuw na een week. Het nieuwe tweedelig systeem voldeed aan de verwachting er waren geen lekkages meer ontstaan. Na de tweede week, inmiddels was ook de nieuwe steunbandage in gebruik, nog steeds geen lekkages.

Daarom kon ik in deze fase de convex huidplaat  in een voorgestanste maat voor mevrouw bestellen.

Dit is nodig omdat  dan de bolling van de plak beter aansluit bij de stoma en mevrouw niet zelf kan knippen vanwege de verminderde handfunctie (en ze is alleenstaand zonder mantelzorg.)

Tenslotte heb ik samen met mevrouw alle overtollige materiaal opgeruimd zodat ze weer overzicht had.

De meerwaarde van de expert

Deze casus toont weer eens aan hoe belangrijk het is dat de follow-up jaarlijks wel gedaan wordt door een stomaverpleegkundige. Het maakt niet uit of dit door een stomaverpleegkundige van een poli/ ziekenhuis  of door de stomaverpleegkundige in de wijk is. De stomaverpleegkundige heeft de kennis en expertise om vast te stellen wat het echte probleem is, waardoor dit wordt veroorzaakt, maar vooral dan de juiste interventies toe te passen. Dus systematisch juiste materiaalkeuze doen en opheffen van het kennistekort. In dit geval was er ook een extra voordeel van een consult in de thuissituatie: al de aangevraagde proefmaterialen zijn te zien.

In deze casus zien we meerdere “winstpunten” door de inzet van de stomaverpleegkundige.

·        Mevrouw krijgt weer een betere kwaliteit van leven doordat ze geen lekkages meer heeft (met alle gevolgen van dien). Daarnaast kan door juist gebruik van een steunband verergering van de parastomale hernia worden voorkomen of vertraagd.

·        Het voorkomen van verspilling van stomamaterialen.  Ik heb mij er namelijk over verbaasd dat fabrikanten zo makkelijk in een verhaal meegaan en maar proefpakketten opsturen zonder te verwijzen naar de wijkverpleging of de medisch speciaalzaak. Het bedenkelijke was dat mevrouw van veel materialen niet eens goed wist of soms helemaal niet hoe het juiste gebruik was. Dit betrof ook allerlei extra accessoires zoals barrièrecrème , poeder, pastaringen enz. Doordat mevrouw steeds weer allerlei proefmaterialen opgestuurd kreeg, die lang niet allemaal geschikt waren voor haar, bleven er veel ongebruikte materialen liggen.

·        Door het voorkomen van de lekkages is het materiaalgebruik verminderd.