Onderzoek: Ervaringen en zorgbehoeftes van oudere onco-hematologische patiënten

Onderzoek: Ervaringen en zorgbehoeftes van oudere onco-hematologische patiënten

Waar gaat je onderzoek over?

'In mijn onderzoek werd doormiddel van interviews onderzocht hoe patiënten de huidige zorg ervaren en wat hun behoeften zijn. De patiënten zijn verdeeld in drie groepen, gebaseerd op ziektebeeld en geïnterviewd nadat ze minimaal vier behandelingen hadden gehad.'

Waarom heb je dit onderzocht? 

'De aanleiding voor dit onderzoek was een patiënt van 80 jaar die twijfelde over het starten met de behandeling. Bij het afnemen van de Groninger Frailty Indicator (GFI), een scorelijst waarbij je de kwetsbaarheid van ouderen kunt scoren, scoorde zij hoog op psychosociale items. Hierdoor twijfelde ik of zij wel moest starten met de chemotherapie. Na een gesprek met de arts besluit ze om toch te starten met de behandeling. Door deze casus vroeg ik mij af hoe kunnen we oudere patiënten ondersteunen tijdens de behandeling. Om dit te achterhalen heb ik onderzoek gedaan naar de ervaringen en zorgbehoeften van oudere onco-hematologische patiënten.'

Wat heb je precies gedaan om tot de resultaten te komen?

'Voor het onderzoek zijn 10 patiënten geïnterviewd over de ervaringen tijdens de behandeling met chemotherapie. De transcripten zijn eerst open gecodeerd, daarna axiaal. Vervolgens werd er thematisch gecodeerd, dit leverde drie hoofdthema’s en 10 subthema’s op. Met behulp van deze thema’s werd geprobeerd om een antwoord te geven op de onderzoeksvraag.'

Wat is het belangrijkste resultaat dat uit je onderzoek naar voren komt?

'Deelnemers uit dit onderzoek zijn over het algemeen tevreden over de psychosociale ondersteuning van zorgverleners en naasten. In de literatuur blijkt dit niet altijd het geval te zijn, zo werd aangegeven dat ze een betere communicatie met de arts wensten. Wat wel naar voren komt is dat oudere patiënten met kanker over het algemeen meer tevreden zijn dan jongere patiënten. De deelnemers uit dit onderzoek geven aan dat ze veel informatie krijgen tijdens het intakegesprek, dat het moeilijk is om de informatie te onthouden, maar dat ze zo wel alles te horen krijgen. Door alleen de belangrijkste bijwerkingen te benoemen beperk je de hoeveelheid informatie. Uit onderzoek blijkt dat informatie niet altijd wordt begrepen. Door de folder ‘In gesprek over chemotherapie’ te gebruiken, kan de patiënt aangeven waar hij meer informatie over wil krijgen. Hierdoor sluit je beter aan bij de informatiebehoefte van de patiënt. De schriftelijke informatie wordt als naslagwerk gebruikt en als prettig ervaren. Door de kwetsbaarheid te screenen en op gezette tijden de lastmeter af te nemen en de uitkomsten in samenspraak met de patiënt aftestemmen op de behoeften van de patiënt wordt persoonlijke zorg geboden.'

Welke aanbevelingen heb je voor de praktijk?

'Door tijdens het intakegesprek aan te sluiten bij de behoeften van de patiënt, wordt de informatie beter onthouden. Een herhaling van de eerdere scholing ‘less is more’ kan een goede opfriscursus zijn. Het is aan te bevelen om voor elke patiënt een medicatieoverzicht uit te printen en dit bij elke kuur weer opnieuw mee te geven aan de patiënt.

Wanneer de patiënt een score van vier of hoger heeft bij het afnemen van de GFI, is het aan te bevelen dat samen met de patiënt wordt gekeken of er extra ondersteuning nodig is en hoe dit vorm wordt gegeven. Zorgverleners zijn zich niet altijd bewust van de psychosociale klachten die patiënten ervaren. Het is aan te bevelen dat zorgverleners actief vragen naar psychosociale klachten van patiënten en naasten en hiervoor een meetinstrument als de lastmeter in te zetten. De lastmeter wordt vier per jaar afgenomen en samen met de patiënt wordt gekeken welke acties er nodig zijn. Om psychosociale klachten te kunnen monitoren is het van belang om de bevindingen en acties in het EPD op te nemen.

Door onderzoek te doen naar de ervaringen kan zorg beter afstemmen worden op de wensen van de patiënt. Het volgen van de aanbevelingen kan ervoor zorgen dat de lichamelijke en psychosociale klachten regelmatig gescreend worden. Hierdoor kan de verpleegkundige sneller inspelen op de klachten en samen met de patiënt kijken naar een passende oplossing.'