Burgemeester én (sinds kort óók) verpleegkundige

“Weet u wel wat u mij aandoet als u een crisismaatregel neemt?” Voor de burgemeester van Gorinchem, Reinie Melissant-Briene (1965), heeft deze vraag – die ze een paar jaar geleden kreeg van een verwarde vrouw – veel teweeggebracht. Naast haar drukke baan begon ze aan de opleiding hbo-v. Dit voorjaar studeerde ze af. “Dat ik nu ook verpleegkundige ben, maakt me een betere bestuurder.”

Het was geen langgekoesterde wens of een vooropgezet plan. Het idee dat burgemeester Melissant-Briene aan de opleiding hbo-v zou gaan beginnen, ontstond een paar jaar geleden. “Ik ga regelmatig op werkbezoek, omdat ik wil weten wat er buiten het stadhuis speelt. Het zorgt ervoor dat ik betere besluiten kan nemen”, begint ze. “Zo ook tijdens de jaarwisseling, het grootste risico-evenement van het jaar. Ik vind niet dat ik dan als burgemeester gezellig thuis op de bank kan zitten.”

De jaarwisseling van 2019 op 2020 vergeet ze nooit meer. “Ik zat achter in een politiebus en er kwam een melding binnen van een gevaarlijke situatie. Er liep een verwarde vrouw op straat, in pyjama en op blote voeten. Ze was weggelopen uit de kliniek. We namen haar mee en ze kwam naast me op de achterbank zitten. Toen ze begreep wie ik was, vroeg ze: ‘Weet u wel wat u mij aandoet als u een crisismaatregel neemt?’ Ze begon te vertellen”, blikt burgemeester Melissant-Briene terug. Ondertussen bleef die vraag maar rondzingen in haar hoofd. Maandenlang.

Doe ik wel het goede?

Eén tot twee keer per maand neemt ze een crisismaatregel. Als iemand een gevaar is voor zichzelf of de omgeving, krijgt ze een verzoek via een psychiater voor een gedwongen opname. “Ik dacht: doe ik wel het goede? Ontneem ik mensen terecht hun vrijheid? En wat komt er allemaal kijken bij zo’n crisismaatregel? Het liet me niet los. Inmiddels zaten we in de coronacrisis en vielen evenementen weg. Mijn avonden en weekenden waren leger dan voorheen. Het idee ontstond om een soort stage te gaan lopen bij een ggz-instelling.”

Dat blijkt ingewikkeld. De burgemeester kan alleen meelopen als ze daadwerkelijk een opleiding volgt. Ze besluit daarvoor te gaan. “In eerste instantie alleen voor die ene stage in de psychiatrie. Daarna wilde ik stoppen. Maar ik kwam steeds verder. Met steun van mijn omgeving en medestudenten heb ik het toch afgemaakt”, vertelt ze trots. “Dat was niet altijd makkelijk. Als burgemeester werk ik meer dan vijftig uur per week, ook in coronatijd. Al mijn vrije tijd besteedde ik aan mijn studie en stage. Het was vaak haren in een staart, sneakers aan en gaan!”

Herkend als burgemeester

Burgemeester Melissant-Briene: “Daar was ik gewoon student. Of ik weleens werd herkend door cliënten? Ja, dat gebeurde. De ene moest er even aan wennen dat ik als burgemeester meedraaide en bijvoorbeeld hielp met wassen en aankleden. De ander reageerde juist heel nuchter, dat vond ik gaaf om te zien. We doen natuurlijk allemaal ons werk en dan maakt het niet uit wie je bent”, vertelt ze.

“Ik heb drie fantastische stages gehad en ben drie keer heel goed begeleid, maar ik weet van medestudenten (ook allemaal zij-instromers, red.) dat het lang niet overal goed gaat. Een groot deel heeft de laatste stage niet gehaald en sommigen zijn zelfs met de opleiding gestopt. Zo zonde, juist omdat we alle mensen in de zorg goed kunnen gebruiken. Er zou meer aandacht moeten zijn voor de begeleiding van stagiairs en jonge professionals”, bepleit ze.

Antwoord op die ene vraag

Dit voorjaar ontving de burgemeester haar diploma, nadat ze cum laude was geslaagd. “Ik voel mij als bestuurder als een vis in het water. Dat blijf ik dus zeker doen. Tegelijkertijd lijkt het me gaaf om actief te blijven in de zorg. De komende tijd ga ik nadenken over hoe precies. Eén ding weet ik zeker: dat ik nu ook verpleegkundige ben, maakt me een betere bestuurder. Mijn vragen zijn scherper, waardoor ik betere besluiten kan nemen en dus meer kan betekenen voor veel mensen”, legt ze uit.

“En ja, inmiddels heb ik het antwoord op die ene vraag. Hoewel ik niet weet hoe het is om in een psychose te zitten of gedwongen te worden verpleegd, weet ik wat er gebeurt als ik een crisismaatregel neem. Ik heb zo veel kundige zorgprofessionals gezien. En ik weet nu: voordat ze de burgemeester bellen voor een crisismaatregel, is echt alles geprobeerd.”