‘Hij denkt de laatste tijd veel na over de dood'

Hij zit op zijn vertrouwde plekje voor het raam van zijn portiekflat. Als ik langsfiets, zie ik dat hij wenkt. “Zin in thee?” Ach ja, daar heb ik wel even tijd voor, want ik ben net klaar bij mijn laatste cliënt.

Terwijl Joop* de waterkoker vult met water, nestel ik mij op de bank tegenover zijn stoel. Er ligt een rouwbedankkaart op het tafeltje voor de bank. Joop ziet dat mijn blik even op de kaart blijft rusten. “Tja, dat was een goeie vriend van mij.” Hij vertelt over het contact dat hij met zijn vriend had in diens laatste levensfase. En dat hij zelf de laatste tijd veel nadenkt over de dood. "Ik ben tenslotte bejaard”, zegt hij grijnzend. “O ja? Hoe is dat dan voor jou?”, vraag ik hem.

De grijns van zijn gezicht verdwijnt en ik zie een andere uitdrukking in zijn ogen verschijnen. Joop is opeens heel serieus, begint zachter te praten. Hij vertelt dat hij niet bang is voor de dood, maar dat het nadenken over zijn levenseinde hem onzeker maakt. “Wat stel je je dan daarbij voor?” vraag ik.

Afhankelijk

Joop begint te vertellen dat hij natuurlijk niet precies weet wat er in de toekomst zal gebeuren. Hij somt wel een paar mogelijkheden op. Dat hij dan niet meer goed kan lopen en misschien wel verpleging nodig heeft – wat hem afhankelijk maakt. Daar ziet hij tegenop. Hij ziet voor zich hoe hij dan op de bank komt te liggen en wijst naar de plek waar ik nu zit.

“En dan kom jij, in je witte jas.” Er verschijnt een glimlach rond zijn mond en ik zie hem weer ontspannen.

Ik hang een theezakje in het glas heet water dat hij voor mij heeft neergezet. Het water kleurt licht en ik besluit het zakje nog even te laten trekken. Ik hou van thee met smaak. Eigenlijk is het met vertrouwen hetzelfde, bedenk ik. Dat moet je ook een poosje laten trekken. Kijk maar naar hoe wij hier zitten. Joop en ik kennen elkaar al járen. We hebben elkaar met regelmaat hier in de buurt gesproken. Hij vanuit zijn vrijwilligerswerk en ik vanuit mijn werk als wijkverpleegkundige.

Vertrouwd gezicht

In al die jaren is er vertrouwen tussen ons gegroeid. We weten elkaar te vinden en kunnen van elkaar op aan. Als Joop nadenkt over zijn levenseinde, als hij zich kwetsbaar voelt, dan vindt hij rust in het idee dat hij weet waar hij terechtkan als hij verpleging nodig heeft. Vanwege dat vertrouwde gezicht. Ook als het er helemaal niet van gaat komen, wanneer hij zonder ziekbed op een ochtend niet meer wakker wordt…

De zichtbare aanwezigheid van de huisarts, de wijkverpleegkundige en de buurtwerker in de woonomgeving kan zo veel bijdragen aan de gezondheidsbeleving van buurtbewoners. Laten we daarom met z’n allen blijven investeren in de continuïteit van die vertrouwde eerstelijnszorg!

Intussen is de thee op kleur. Ik neem een slok en warm mijn koude handen aan het theeglas.

*Om zijn privacy te beschermen, is Joop niet zijn echte naam.