Kanker beïnvloedt ook het sociale leven van een cliënt
- 8 januari 2025
- Nieuwsbericht
- V&VN Algemeen
“Cliënten kunnen als gevolg van kanker veel problemen ervaren op sociaal vlak. Tijdens het herstelproces, maar ook nadat ze genezen zijn of erachter komen dat ze juist niet meer beter worden.” Ivonne Oomen, oncologieverpleegkundige en psychologisch oncologisch hulpverlener, heeft meegewerkt aan de nieuwe handreiking ‘Psychosociale problematiek bij oncologie’, ontwikkeld in opdracht van het Kennisinstituut V&VN.
Met behulp van de handreiking kunnen zorgprofessionals cliënten met kanker zo goed mogelijk helpen. “Inspelen op psychosociale problematiek gebeurt nu vaak nog ad hoc en tijdens gesprekken”, licht Oomen toe. “Het probleem is dat je dan soms dingen mist. Het helpt om van tevoren goed te weten waarop je kunt letten en hoe je de cliënt kunt bevragen.
“De gevolgen van kanker kunnen groot zijn voor het sociale leven van cliënten en hun naasten. Cliënten kunnen moeite krijgen met prikkelverwerking en denkprocessen, waardoor ze moeilijk mee kunnen komen op bijvoorbeeld werk en feestjes. Ook zijn ze sneller moe. Oudere cliënten kunnen er minder goed tegen als kleinkinderen op bezoek komen. Dat geeft een gevoel van onmacht. De cliënten willen wel graag, maar zijn sneller vermoeid of komen niet meer zo snel op woorden.”
- Zorg dat je psychosociale problemen bij je cliënt op tijd bespreekt. Dit kun je doen door met mensen met kanker en hun naasten gesprekken te voeren over hun psychosociaal welzijn. Schenk aandacht aan psychosociale problemen, zodat cliënten sneller eventueel kunnen worden doorverwezen.
- Gebruik screeninginstrumenten bij screening, diagnostiek én evaluatie. Deze instrumenten helpen om een gesprek structuur te geven, verpleegkundige diagnoses vast te stellen en het verloop van psychosociale problemen te evalueren.
- Probeer te achterhalen hoe in jouw regio de psychosociale oncologische zorg wordt georganiseerd. Praat vervolgens over het onderwerp met andere zorgprofessionals, zodat je van elkaar kunt leren.
Positieve gezondheid
In de handreiking ‘Psychosociale problematiek bij oncologie’ ligt de focus op de mens achter de ziekte. “Hierbij kan de zorgprofessional zich richten op dingen buiten de fysieke beperkingen”, vertelt Oomen. “Denk aan hoe om te gaan met het gezin, werk en seksualiteit, maar ook met rouwen om het verlies van je gezondheid. Daarnaast is er plaats voor wat juist wel goed gaat in het leven van de cliënt.”
Tegelijkertijd adviseert de handreiking om de situatie van de cliënt te accepteren zoals die is, in plaats van problemen bij de cliënt meteen te willen oplossen of weg te nemen.
Om te kijken naar wat nog wél kan, kunnen zorgprofessionals onder andere het spinnenwebmodel van Positieve Gezondheid uit de handreiking toepassen. Mensen met kanker en hun naasten vinden het vaak fijn om te bespreken wat goed gaat, in plaats van dat de nadruk wordt gelegd op symptomen en fysieke achteruitgang.
De handreiking ‘Psychosociale problematiek bij oncologie’ is in opdracht van het Kennisinstituut V&VN en met financiering van ZonMw ontwikkeld door het Trimbos-instituut.
Word lid en praat mee!
Samen met 105.000 leden maken we ons als beroepsvereniging sterk voor professionalisering van de beroepen verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Leden horen, zien en helpen; dat is waar we als V&VN voor staan. Wil jij invloed hebben op hoe jouw beroep zich ontwikkelt? Word lid van V&VN.
