Zonder woorden, met blikken

Een jaar heb ik haar niet gezien. Mijn laatste bezoek was vorig jaar juni, waarna ik werd overgeplaatst naar een ander wijkteam. Ik heb haar gemist, maar écht gemist.

Een aantal jaren geleden overviel het haar. Een CVA, met alle gevolgen van dien. Een halfzijdige verlamming en afasie heeft ze eraan overgehouden. Ook haar cognitie is aangedaan. Keuzes maken is lastiger dan voorheen, drukke situaties vergen te veel van haar en haar emoties in toom houden lukt haar niet altijd meer. Maar dit alles maakt niet wie zij is, het is slechts onderdeel van haar bestaan. Vanbinnen blijft ze de enthousiaste, geïnteresseerde dame die jou met liefde verwelkomt in haar huis.

Toen ik haar de eerste keer zag moest ik aan mijn oma denken. Ze heeft trekjes die mijn oma ook altijd had. Haar huid heeft dezelfde soort plekjes, haar gezichtsuitdrukking en haar manier van wijzen lijken op die van mijn oma. Ook de kleding waarvan ze houdt lijkt op die van mijn oma en ze draagt haar haren op dezelfde manier zoals mijn oma dit altijd deed. Op één of andere manier voelde ik een connectie met haar. Ze had me gelijk te pakken bij het eerste oogcontact dat we uitwisselden.

Haar ogen voelden als thuiskomen.

Waar ze zich verbaal niet kon uiten, kon ze dat heel duidelijk met haar ogen. Waar anderen het met momenten lastig vonden haar te begrijpen, had ik alleen haar ogen nodig om te weten wat ze wilde. Nog nooit had ik iemand meegemaakt zoals zij. De zorgmomenten waren altijd lachen. Ondanks dat ze verbaal niets kon terugzeggen, hadden we toch gesprekken. Lange, intensieve, diepgaande gesprekken. ‘Maar hoe dan?’, zal je denken. Je hebt niet altijd woorden nodig om goede gesprekken te voeren met cliënten. Haar non-verbale gedrag, haar handgebaren en mimiek waren genoeg om gesprekken te voeren met elkaar.

Het afscheid van haar vond ik lastig. Ik was best gehecht aan haar geraakt, natuurlijk met een professionele afstand, maar toch. Je bouwt een band op met mensen. In het speciaal met haar.

Onlangs kreeg ik plots het bericht dat ik mocht invallen in mijn oude team. Het team zit in zwaar weer met de zomer en vroeg om hulp. Geen haar op mijn hoofd die eraan twijfelde om wat dagen extra te werken in dit team. De dag voor ik mijn dienst draaide, keek ik eventjes snel wie op mijn route ik nog kende van een jaartje terug. En jawel, deze mevrouw stond op mijn route. Een kleine vreugdesprong en een dikke glimlach volgden.

Rond acht uur druk ik op de deurbel en direct gaat de elektrische deur open. Zoals gewoonlijk is ze nog in de slaapkamer. Laat ik de weg nou nog goed kennen in het huis. Ik trek mijn vest uit en klop op haar slaapkamerdeur. “Ik ben het!” en met een grote pas stap ik haar kamer binnen. Haar gezicht heeft trekken die ik nog niet eerder bij haar heb gezien, ze gebaart wild dat ik moet komen en met een arm trekt ze me naar zich toe. Ze pakt mijn gezicht vast en haar ogen glunderen, blinken. “Ik ben blij om jou weer te zien, wat heb ik je jou gemist.”, zeg ik zacht en ga naast haar zitten op het bed. Ze grijpt me nog eens vast en kijkt me recht in mijn ogen aan.

Dit is hoe geluk in mensenogen eruitziet.

Esmée Verschoor (24) is wijkverpleegkundige en casemanager dementie i.o. Ze blogt en vlogt onder de naam ‘Zuster Esmee’.

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.