Aan de slag met de vernieuwde richtlijn Neusmaagsonde

Sinds 1 mei 2016 handhaaft de inspectie strenger op het naleven van de richtlijn Neusmaagsonde. Dit kwam door incidenten met ernstige afloop die nog steeds voor komen. Bij die incidenten werden regelmatig de aanbevelingen uit de richtlijn onvoldoende gevolgd. V&VN heeft de richtlijn uit 2011 herzien, deze is nu definitief vastgesteld en klaar voor gebruik.

Nieuwe aanbevelingen

In de vernieuwde richtlijn is een aantal aanbevelingen duidelijk aangepast:

• Voor het bepalen van de in te brengen lengte van de neusmaagsonde bij volwassenen wordt in de nieuwe richtlijn de afstand Neuspunt – Oorlel – Xyphoid + 10 cm (NEX+10) gebruikt.
• Bij volwassenen wordt de beoordeling van de kleur van het aspiraat niet meer uitgevoerd;
• De ‘limonadetest’ wordt beschreven als mogelijke methode om te bepalen of de sonde in de maag ligt bij personen met een goede slikfunctie die mogen drinken, maar waarbij moeilijk aspiraat kan worden verkregen of waarbij twijfel is over de pH van het aspiraat.
• De richtlijn bevestigt opnieuw dat de auscultatiemethode niet toegepast moet worden om de juiste positie van de neusmaagsonde te bevestigen. 

Praktijk als aanleiding

Aanleiding voor de herziening van de oorspronkelijke richtlijn 2011 waren de ervaren praktijkproblemen. Er werden veel vragen gesteld over het afmeten van de lengte van de neusmaagsonde, de betrouwbaarheid van het afkappunt van de pH-waarde en de toegevoegde waarde van het beoordelen van aspiraat in het bepalen van de juiste ligging. Daarom heeft V&VN besloten nieuw literatuuronderzoek uit te voeren en de richtlijn op onderdelen te herzien.

Bevestiging door IGZ

De noodzaak tot hernieuwde aandacht voor de richtlijn wordt bevestigd door de IGZ. Zij ontvingen vanuit de ziekenhuizen in 2015 zeven meldingen van calamiteiten met neus-maagsondes. Het betrof verkeerd geplaatste maagsondes met als gevolg aspiratie van sondevoeding. Vier van deze meldingen zijn onderzocht door de inspectie. In deze casussen was het niet volgen van de richtlijn met zekerheid een van de basisoorzaken. Ook in verpleeghuizen en binnen de thuiszorg komen regelmatig calamiteiten voor. Steeds blijkt de oorzaak te zijn dat de richtlijn niet gevolgd wordt. De ligging van de sonde werd gecontroleerd middels auscultatie in plaats van met een pH-bepaling en bij twijfel gevolgd door een X-thorax. Soms is het de individuele verpleegkundige die nog zo handelt, werkend op haar ervaring. Soms blijkt de richtlijn/het plaatselijke protocol (gebaseerd op de richtlijn) niet/onvoldoende bekend op de hele afdeling (Bron: IGZ).

Aan de slag!

De richtlijn is per direct beschikbaar. We vertrouwen erop dat jij er nu mee aan de slag gaat: bekijk de richtlijn, verspreid deze in je team, bespreek hem met collega’s en breng het onder de aandacht bij artsen en binnen instellingen. Zo werken we er samen aan om calamiteiten te voorkomen.

Bijlagen:

• Herziene richtlijn neusmaagsonde 2017
• Praktijkkaart neusmaagsonde bij kinderen
• Praktijkkaart neusmaagsonde bij volwassenen
• Protocol maagsonde pasgeborenen

Dit nieuwsartikel is per december 2019 overgeplaatst van de oude website van V&VN naar de vernieuwde website. Eerder geplaatste reacties komen hiermee te vervallen. Wil je reageren op dit artikel? Praat verder op social media.