Ledenbijeenkomst: veel steun voor opschorten gesprekken zorg- en welzijnsakkoord

Op 16 december organiseerde V&VN een online ledenbijeenkomst om mee te praten over de inzet voor nieuwe, aanvullende afspraken voor het Integraal Zorgakkoord. Het webinar stond opeens in een ander licht: vlak daarvoor had V&VN de onderhandelingen opgeschort.

Sinds de start van het nieuwe kabinet praten de partijen van het Integraal Zorgakkoord over aanvullende afspraken om personeelstekorten terug te dringen en de zorg toegankelijk te houden voor iedereen. Geen gemakkelijke puzzel.

De onderhandelingen kwamen op losse schroeven te staan toen afgelopen week bekend werd dat er onverwacht sprake is van een bezuiniging van 165 miljoen op de bij- en nascholing in ziekenhuizen, die vooral verpleegkundigen raakt. “Een zeer onwelkome verrassing en voor ons onacceptabel”, zei V&VN-voorzitter Bianca Buurman tijdens het webinar. “Het vertrouwen in het onderhandelingsproces is hierdoor geschaad.”

‘Het houdt ergens op’

In de ledenbijeenkomst was veel steun voor het pauzeren van de onderhandelingen voor de aanvullende IZA-afspraken. “Goed dat V&VN zegt: dit is nu even klaar”, reageerde een wijkverpleegkundige. “Hoe kun je afspraken voor een zorgakkoord maken zonder financiële middelen? Het houdt ergens op.” Een verpleegkundig specialist huisartsenzorg vertelt: “Het water staat ons, én de patiënten, aan de lippen. We moeten echt harde grenzen stellen.” En ze vraagt: “Wat zijn voor V&VN voorwaarden om weer in gesprek te gaan?” Buurman: “Wij eisen dat de bezuiniging van tafel gaat. Als je echt iets wil doen aan de arbeidsmarkttekorten, dan is dit geld een van de belangrijke middelen.”

“We weten dat we voor behoud van zorgprofessionals moeten blijven investeren in opleiden”, vervolgt Buurman, “maar het opleiden hangt voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten van subsidies aan elkaar. Er zijn geen structurele financiële middelen. Buiten het ziekenhuis, namelijk in de ggz, de wijkverpleging en het verpleeghuis, zijn al helemaal weinig middelen. Er zijn steeds meer mensen met meerdere aandoeningen, onbegrepen gedrag, dementie, mensen die palliatieve zorg nodig hebben. Daar moeten zorgprofessionals zich op kunnen ontwikkelen. Dan helpt het niet dat middelen die daarbij helpen, zomaar geschrapt kunnen worden.”

Werken aan oplossingen

Doel van het webinar was om met elkaar de belangrijke thema’s voor de aanvullende IZA-afspraken te bespreken en samen te praten over oplossingen die voor merkbare verbetering zorgen en goed aansluiten op de praktijk. Buurman vertelt dat we stevig inzetten op opleiden en loopbaanontwikkeling en op het voorkomen van zorg. "We hebben ook geschreven aan plannen voor het merkbaar verminderen – namelijk halveren – van de administratieve lasten van zorgprofessionals.'

Een wijkverpleegkundige ziet er alleen maar meer regeldruk bijkomen: “Het lijkt wel alsof we weer terug bewegen naar de 5-minutenregistratie. We moeten steeds meer verantwoorden.” “Op werkbezoeken in het land hoor ik dit veel terug”, bevestigt de V&VN-voorzitter. Zij draait het vraagstuk liever om: wat vinden wíj als zorgprofessionals dat we moeten verantwoorden? We maken concrete plannen om die halvering van administratielast voor elkaar te krijgen.”

Het ging ook over de opbrengst van het Integraal Zorgakkoord sinds 2022. “Welke IZA-projecten zijn inmiddels namens V&VN gestart en gerealiseerd?”, vroeg een deelnemer in de chat. Buurman vertelde hoe het IZA helpt om ontwikkelingen verder te stimuleren. “Denk aan een betere samenwerking in de huisartsenpraktijk, met bijvoorbeeld een vaste wijkverpleegkundige. Ook zetten we stappen in betere gegevensuitwisseling. Een paar regio’s lopen hierin voorop. Landelijk helpt V&VN door informatiestandaarden te maken, bijvoorbeeld voor de gegevensuitwisseling van ziekenhuis naar wijkverpleging. En we werken ook aan het beter organiseren van oncologische zorg thuis.”

Verpleegkundige kijk op behoud collega’s

In het laatste deel van de online bijeenkomst vraagt Buurman mee te denken over concrete oplossingen voor de krappe arbeidsmarkt en het behoud van zorgprofessionals. Een verpleegkundige benoemt de drempels rond herregistratie: “Maak het herregistreren makkelijker, het is nu te ingewikkeld en het is duur.”

Duurzame inzetbaarheid zou volgens een verzorgende IG hoger op de agenda moeten staan: “Zet in op het behoud van oudere professionals, bijvoorbeeld voor het begeleiden van stagiairs.” Een verpleegkundige roept op om betere contracten mogelijk te maken voor het behoud van jonge zorgprofessionals. “Zij moeten vaak vijf dagen werken om 25 uur vol te maken.” Daarnaast is het belangrijk om de ontwikkel- en loopbaanpaden zichtbaar te maken: “Veel jonge ambitieuze zorgprofessionals weten niet hoe ze verder kunnen groeien na hun initieel diploma.”

De leden dragen ook oplossingen aan voor het verminderen van de zorgvraag. “Zorg dat cliënten eerder bij wijkverpleegkundigen worden aangemeld. Wij kunnen nog heel veel betekenen voor mensen met dementie in een vroeg stadium. Zo kunnen mensen met minder zorg langer thuis blijven wonen.”

Een ander benadrukt het belang van het goed overdragen van de verpleegkundige informatie: “Een goede verpleegkundige overdracht is net zo belangrijk als de medische overdracht, maar wordt vaak over het hoofd gezien. Het kan mede bepalend zijn in de keuze om een bepaalde behandeling wel of niet te doen. Zo kun je overbehandeling tegengaan.”

Deze verpleegkundige kijk op het behoud van professionals en het verminderen van de zorgvraag neemt V&VN mee naar die plekken waar we er iets aan kunnen doen.