Green Teams: vergroenen vanaf de werkvloer (deel 2)
- 13 januari 2025
- V&VN magazine
- V&VN Algemeen
Veel verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten zetten zich in voor duurzamer werken. Leden van Green Teams zien wat er nóg groener kan en komen daarvoor in actie. Vier verpleegkundigen aan het woord in een tweedelige serie.
‘Minder gebruik van plastic schorten’
“We hebben snel veel bereikt”, vertelt gespecialiseerd verpleegkundige Catharien Schreuder (52). “Misschien was de tijd wel rijp.” Catharien werkt op de dialyse-afdeling van ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. Ze is medeoprichter van het Green Team van de afdeling.
Het Green Team is nu anderhalf jaar bezig. Onder de leden zijn verder een nefroloog (arts gespecialiseerd in nierziekten), een infectiepreventiemedewerker, een arts-assistent en een leidinggevende te vinden. “We hebben een goed groepje. De arts en de leidinggevende hebben een beslissende stem. Maar dat neemt niet weg dat ik zelf initiatieven mag nemen. Waar ze meestal positief op reageren.”
Een voorbeeld van hun resultaten is het verminderen van het gebruik van plastic schorten op de afdeling. “We gebruikten als verpleegkundigen veel plastic schorten. Iedere keer bij het aansluiten van dialyse-patiënten. Dagelijks hadden we er zakken vol mee. We hebben kritisch onderzocht of een plastic schort altijd nodig is. Infectiepreventie ging akkoord met ons voorstel. Nu gebruiken we ze alleen bij patiënten die drager zijn van ernstige bacteriën als BRMO en VRE. Dat zijn ongeveer 10 op de 110 patiënten.”
Iedere patiënt een eigen gelabelde deken
De volgende stap was om de weg die patiënten over de afdeling maken helemaal na te lopen. “Waar gebruiken we veel energie, waar veel water? Dan zie je snel mogelijkheden.” Ze geeft een voorbeeld. “Bij nachtdialyse gebruikten patiënten een deken die daarna steeds in de was ging. Nu heeft iedere patiënt een eigen gelabelde deken. Die wassen we één keer in de twee weken. Dat bespaart water, zeep en energie.”
Ook bij de dialyse zelf viel winst te boeken. “Door de machines beter in te stellen, hebben we minder verwarmd en behandeld water nodig. Dat scheelt 180.000 liter per jaar.” Een andere besparing behaalden ze door minder lakens te gebruiken. “Dagpatiënten lagen op een laken tijdens de dialyse. Nu gebruiken we matrassen met plastic hoezen. Dat scheelt 20.000 lakens wassen per jaar.”
Het jongste succes van het Green Team is een bezuiniging op tubetjes antibioticazalf. “Per patiënt gebruikten we een deel van de inhoud en dan gooiden we het tubetje weg. Nu gebruiken we de tubetjes tot ze leeg zijn. Daardoor hebben we nog maar een kwart van het aantal tubetjes nodig dat we voorheen gebruikten.”
‘Tips om energie te besparen’
“We begonnen enthousiast”, vertelt Rob van der Vloed (62). Hij is projectmanager Digitale zorg bij Lentis, een ggz-instelling in Groningen. Eerder werkte Rob als ggz-verpleegkundige. Hij is lid van het Green Team van de organisatie. “Maar dat leidt nu een slapend bestaan. Jammer genoeg. Met een groep medewerkers hebben we twee en een half jaar gelobbyd bij het management om een projectleider Duurzaamheid te krijgen. Maar de ggz verkeert in zwaar weer. Daarom kan ik wel begrijpen dat het management andere keuzes heeft gemaakt.”
Het Green Team deed veel om duurzaamheid onder de aandacht te brengen. De ggz, legt Rob uit, heeft een wat ander uitgangspunt dan andere zorginstellingen. “We bieden veel zorg digitaal aan. Communicatie met cliënten en oefeningen lenen zich daar goed voor. Dat scheelt vervoersbewegingen en dus CO2-uitstoot. De ggz gebruikt ook veel minder materialen dan andere takken van zorg. En ons werk bestaat vooral uit gesprekken voeren, individueel of in groepen. We werken daarom veel in kantoorachtige situaties.”
Minder prullenbakken
Het Green Team heeft geprobeerd daar vanaf de werkvloer aan bij te dragen. Rob: “Voor de ICT, mijn huidige vakgebied, hebben we tips gegeven om energie te besparen. Heel eenvoudig: zet je computer en monitor uit als je aan het eind van de dag klaar bent met je werk.” Een andere suggestie had betrekking op de verlichting. “We hebben sensoren voor verlichting, maar als deuren van lege vergaderkamers open staan, floept het licht aan als je er langsloopt.”
Het Green Team kwam ook met ideeën voor betere inzameling van koffiebekers en het hergebruik van ordners. En om het aantal prullenbakken te verminderen. Mensen maken minder afval als er geen prullenbak in de buurt staat.
Tegenstand van collega’s ondervond het team niet. “Ze waren niet negatief, maar het onderwerp stond wel vaak onderaan op prioriteitenlijstjes. Als je steeds nul op het rekest krijgt, gaat de motivatie eruit. Hopelijk gaan ze de urgentie in de toekomst meer voelen.”
Bron artikel: V&VN Magazine 4-2024 | Tekst: Rudolf Kleijn | Beeld: Mark van der Zouw
Lees ook deel 1 van deze serie.
- Steeds meer zorginstellingen kennen Green Teams. Teams met medewerkers uit alle lagen van de organisatie die werk maken van verduurzaming.
- Green Teams zoeken vaak eerst naar mogelijkheden om energie en waterverbruik te verminderen en de hoeveelheid afval te beperken. Dat leidt vaak ook tot financiële besparingen.
- Green Teams zijn er in diverse soorten en maten. Sommige Green Teams richten zich op het grote geheel van een instelling.
- De meeste teams zijn per afdeling georganiseerd. Verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten zien op de werkvloer hoe ze verspilling kunnen voorkomen. Leidinggevenden kunnen zorgen voor bindende afspraken.
- Voor het succes van Green Teams is het belangrijk om alle collega’s bij de activiteiten te betrekken. Als de resultaten zichtbaar zijn, zullen meer mensen geneigd zijn mee te doen.
- Sinds 2022 hebben meer dan vierhonderd organisaties, verzekeraars, ziekenhuizen en zorginstellingen de Green Deal voor de zorg ondertekend. Daarin verplichten zij zich minder CO2 uit te stoten en de hoeveelheid afval te beperken. De Green Teams dragen daar op de werkvloer aan bij.
Word lid en praat mee!
Samen met meer dan 100.000 leden maken we ons als beroepsvereniging sterk voor professionalisering van de beroepen verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Leden horen, zien en helpen; dat is waar we als V&VN voor staan. Wil jij invloed hebben op hoe jouw beroep zich ontwikkelt? Word lid van V&VN.
