12 mei 1964: het onvergetelijke debuut van de Dag van de Verpleging

Hijsen van de eerste vlag van de Dag van de Verpleging, 12 mei 1964. Foto © FNI

Het is een frisse ochtend op 12 mei 1964. In de voortuin van het psychiatrisch ziekenhuis Brinkgreven in Deventer staat iets te gebeuren.

Een groep verpleegkundigen, patiënten en kijklustigen verzamelt zich rond een vlaggenmast. Twee leerling-verpleegkundigen, gekleed in een uniform uit de tijd van Florence Nightingale, lopen naar de vlaggenstok. In hun handen houden ze samen een opgevouwen vlag vast. Op de achtergrond speelt een plaatselijk tamboerkorps: een marcherend militair muziekkorps met grote trommels. Terwijl de toeschouwers ademloos toekijken, vouwen de leerling-verpleegkundigen de vlag uit. Trots kijkt de heer J.G. ter Brugge, land- en tuinbouwkundig medewerker, naar de vlag die hij heeft ontworpen. Er komt een blauwe vlag tevoorschijn. Rechtsonder staat een zon met een kaars, verwijzend naar Florence Nightingale, in het midden prijken de insigne-symbolen van de Wet ziekenverpleging A en B en de ooievaar van de kraamverpleging. Links staat van boven naar onder geschreven ‘Dag van de Verpleging’.

Benieuwd hoe de dag van de verpleging er nu uitziet? Ontdek het op de themapagina Dag van de Verpleging.

Groeiende vraag naar verpleegkundigen

Nederland is een van de eerste West-Europese landen die in 1964 een nationale Dag van de Verpleging invoeren. Lokale kranten uit het hele land kondigen enthousiast ‘de Dag’ aan. De Nieuwe Provinciale Groninger Courant legt in een uitgebreid artikel uit wat de bedoeling is van deze dag: ‘Degenen, die nog niet voor een beroep gekozen hebben, opmerkzaam te maken op de waarden die het beroep van verplegende vertegenwoordigt, zowel geestelijk als materieel.’ 

 

Presentatie van de eerste vlag van de Dag van de Verpleging, 12 mei 1964. Foto © FNI
De foto van de Dag van de Verpleging, in kleur. Foto © FNI
Werktekening en -instructie om de vlag van de Dag van de Verpleging zelf te maken. Foto © FNI

Sinds de Tweede Wereldoorlog groeit de vraag naar verpleegkundigen, maar het aantal opgeleide verpleegkundigen kan die vraag niet volledig vervullen. In de jaren zestig is het tekort nog steeds groot. De Dag van de Verpleging mocht daarom niet alleen bestaan om verpleegkundigen in het zonnetje te zetten, er lagen ook serieuze zaken op tafel!

Tentoonstellingen

Beroepsvereniging de Federatie (een verzameling van beroepsverenigingen in de verpleegkunde uit die tijd) roept alle ziekenhuizen op om op 12 mei iets te organiseren. Meer dan honderd ziekenhuizen geven gehoor aan de oproep. Directrices nodigen de pers uit of schrijven zelf kleine artikelen voor in de krant. In Groningen bezoeken scholieren het Rooms Katholiek Ziekenhuis om te ontdekken hoe de opleiding tot verpleegkundige eruitziet. Verscheidene ziekenhuizen organiseren lezingen over Florence Nightingale en de geschiedenis van de verpleegkunde. Andere richten boekenkraampjes in en tentoonstellingen op over het beroep en de opleiding. Iedereen die meer wilt weten, is welkom!

  • V&VN Algemeen

Lees ook: 'Man, ga in de verpleging!'

Met de kop ‘Man, ga in de verpleging!’ brengt De Telegraaf het thema van de Dag van de Verpleging in 1971 onder de aandacht van zijn lezers. Journalist Frits Gonggrijp probeert in zijn artikel mannen warm te maken voor de verpleegkunde.

Speurtocht

In het psychiatrisch ziekenhuis Coudewater in Rosmalen gieren de zenuwen door de lijven van een groep leerling-verpleegkundigen. In de avond voeren ze samen het toneelstuk Helpen om te leven op. Wie ’s avonds niet aanwezig kan zijn, kijkt mee tijdens de generale repetitie. Na afloop van het toneelstuk vullen lovende woorden de zaal.

Wie graag van spelletjes houdt, kan in Coudewater een speurtocht doen. Bij één post luidt de opdracht: teken iets van een verpleegkundige in het werk. De angst voor de spuit lijkt erg groot, want er volgen veel tekeningen van een verpleegkundige met een spuit – soms zelfs met een ‘au’ roepende patiënt in bed.

In een ander ziekenhuis ronden tien leerling-verpleegkundigen een dansoptreden af. Er klinkt luid applaus.

Taart

De thuisblijvers kunnen via de radio meer leren over verpleegkunde. Om de allereerste Dag van de Verpleging helemaal te doen slagen, trakteert elk ziekenhuis, elk wijkhuis, elke zorginstelling, - organisatie en -vereniging hun verpleegkundigen en patiënten op een heerlijk stuk taart.

Auteur: Annelyn Heida
Beeld: FNI

Bronnen

  • Dijken, van. ‘12 mei Dag van de Verpleging’, gepubliceerd in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 17 (24), 1964, p. 842–844.
  • ‘Moderne Florence Nightingale in middelpunt van belangstelling’, verschenen in Nieuwsblad van het Noorden (Groningen, 12-05-1964, p. 5), is raadpleegbaar via Delpher.
  • ‘Eén dag per jaar verpleging centraal in belangstelling’, gepubliceerd in Nieuwe Provinciale Groninger Courant (Delfzijl, 12-05-1964, p. 9), is online te lezen via Delpher.
  • V&VN Algemeen

Lees ook: ‘Vrolijk in actie tegen een trieste zaak’

“Wij begrijpen niet dat er miljarden worden uitgegeven om banen te creëren, terwijl er tegelijkertijd noodzakelijke banen in de gezondheidszorg worden weggehaald voor een veel kleinere besparing!” roept geneesheer-directeur dr. Dijk van het Julianaziekenhuis in Amsterdam. Om hem heen staan 250 verpleegkundigen, ieder met een fiets aan de hand.

Samen maken we de zorg beter. Word lid!

Wij zijn de verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten van Nederland. Verenigd in V&VN zetten we ons in voor (kennis)ontwikkeling en het versterken en positioneren van onze beroepen. Wil jij zeggenschap over jouw vak? Sluit je dan bij V&VN aan! Met ruim 100.000 leden vormen we één krachtige stem. Van de werkvloer tot in politiek Den Haag.