‘Vrolijk in actie tegen een trieste zaak’

“Wij begrijpen niet dat er miljarden worden uitgegeven om banen te creëren, terwijl er tegelijkertijd noodzakelijke banen in de gezondheidszorg worden weggehaald voor een veel kleinere besparing!” roept geneesheer-directeur dr. Dijk van het Julianaziekenhuis in Amsterdam. Om hem heen staan 250 verpleegkundigen, ieder met een fiets aan de hand. Ze komen in 1982 in actie op de Dag van de Verpleging.

Terwijl dr. Dijk spreekt, klinkt goedkeurend en luidkeels gejuich. De zon schijnt fel en het instemmende fietsbelgerinkel is oorverdovend. Spandoeken wapperen in de wind. Op een spandoek staat: ‘Zonder zuster aan uw bedje, is ziek zijn geen pretje’. Bij elk woord van de geneesheer-directeur stijgt de spanning. “Goede reis!” schreeuwt dr. Dijk en met een lach geeft hij het startsignaal voor de fietskaravaan.

Met z’n allen vertrekken de verpleegkundigen in een versierde stoet, al zingend, naar verschillende ziekenhuizen in Amsterdam. Hun boodschap? Aandacht vragen voor de zware werkdruk die op de verpleging rust. De ziekenhuizen ontvangen de fietskaravaan hartelijk met drankjes, appels en oliebollen. Niemand in Amsterdam kan op 12 mei 1982 om de Dag van de Verpleging heen. En dat niet alleen in Amsterdam, maar in heel Nederland.

Wil je weten hoe de Dag van de Verpleging tegenwoordig wordt gevierd? Op deze pagina vind je een duidelijk overzicht van de huidige activiteiten, tradities en de betekenis van de dag vandaag de dag

Het Rooms Katholiek Ziekenhuis in Groningen richt een tentoonstelling in, genaamd Mini Medica. Fabrikanten van medische hulpmiddelen presenteren hun producten tegen kostprijs. Ze willen hiermee laten zien dat er meer bezuinigingsmogelijkheden zijn dan inkrimpen op banen. 

Wantoestanden

In de namiddag nodigt belangenvereniging Het Beterschap afgevaardigden van “alle landelijke ziekeninrichtingen” uit in het Casino in Den Bosch. Samen schrijven ze aan een groot zwartboek. Hun doel? Niet alleen via acties, maar ook met beschreven ervaringen uit de praktijk de overheid duidelijk maken dat de verpleging onder druk staat.

Op het eind van de dag liggen er 1.500 losse zwartboeken en zwartboekjes op tafel. Ze variëren van rapporten over overbelasting van het personeel tot individuele ervaringen. Volgens Het Beterschap kunnen enkele bijdragen over schrijnende toestanden zelfs ‘regelrecht naar Justitie’. Ook verzamelen ze 45.000 handtekeningen van ontevreden verpleegkundigen. Toch verbieden sommige ziekenhuizen hun verpleegkundigen mee te doen aan de acties of zich uit te spreken over wantoestanden.

Na afloop van de bijeenkomst geeft Het Beterschap verpleegkundige Aart Eliëns opdracht tot het samenstellen van het Zwartboek van de Verpleging. Het wordt een boek van 1.500 pagina’s vol klachten en aanbevelingen voor de overheid. De jaren tachtig vormen zo de opmaat naar een protestexplosie die acht jaar later tijdens de ‘Witte Woede’ (1989-1991) uitbarst.

Auteur: Annelyn Heida
Beeld: FNI

• ‘Vrolijk in actie tegen een trieste zaak’, gepubliceerd in De Waarheid (Amsterdam, 14-05-1982, p. 3), is raadpleegbaar via Delpher.
• ‘Protest en malaise alom’, verschenen in De Telegraaf (Amsterdam, 08-05-1982, p. 5), is online te lezen via Delpher.
• ‘Meer kijken naar gevolgen techniek’, uit het Nieuwsblad van het Noorden (Groningen, 13-05-1982, p. 3), is beschikbaar op Delpher.
• ‘Grieven spuien op dag van verpleging’ door Henny de Lange, gepubliceerd in Trouw (Meppel, 12-05-1982), is hier te vinden via Delpher.